Mastering, co to jest?

Mastering należy do czynności wyjątkowych w procesie produkcji muzyki. Jest dbaniem o równowagę przejrzystości a charakterem, nadaniem duszy i ciepła. Tylko najlepsi specjaliści wiedzą jak udźwignąć ciężar odpowiedzialności za ten proces, dostarczając nam nie zapomnianych chwil podczas odsłuchiwania płyt analogowych.

Wielu z was już od dawna słucha muzyki z płyt winylowych, szukacie chwili spokoju, wyciszenia się aby być w pełni skoncentrowanym nad nadchodzącym was przyjemnością. Jak człowiek się zastanowi nad faktem jak sprawia przyjemność słuchania płyt to z drugiej strony pojawia się pytanie "kto to zrobił i w jaki sposób?". Po latach, przyznaję że cała magia czy nawet sukces leży na ostatnim etapie produkcji muzyki.

Mastering, międzynarodowe powszechnie używane słowo w branży muzycznej, słowo "klucz", zamykającym wszelkie wątpliwości co do efektu końcowego czyli tego co usłyszymy. Sposób obróbki dźwięku analogowego a cyfrowego jest względnie taki sam ale jeżeli przejdziemy etapu Masteringu to tu płyta winylowa jest bardziej skomplikowaną sprawą. Tak prosto mogło by się wydawać te same ścieżki dźwiękowe, jedna nagrana na w formacie cyfrowym (CD, plik cyfrowy) a druga wytłoczona przez tokarkę. W rzeczywistości jest to bardzo odpowiedzialna praca, która wymaga odpowiedniego sprzętu, umiejętności oraz doświadczenia.

Aby przybliżyć temat Masteringu muszę obrać szerszy kontekst tego tematu czyli przejść do początku....

Nagrywanie, miksowanie i optymalizowanie...

Każdy proces produkcji ma określone etapy, nie inaczej jest przy produkowaniu utworu muzycznego. Standardem stało się podział na trzy główne etapy. To je chcę pokrótce omówić, ustalić kolejność oraz znaczenie ich. Nazwy wyjątkowo podam na początku po angielsku dla poszerzenia horyzontów języka angielskiego ;)

I Etap

Recording (nagrywanie), mogło by się wydawać że to jest ostatni etap po nazwie ale jest to mylna myśl. Nagrywanie opiera się na zamyśle artysty który będzie odpowiedzialny za wybranie gatunku muzycznego i dobieranie pod nie instrumenty. Dzisiaj nie wyobrażam sobie wygodniejszego rozwiązania jakim są oprogramowania zwane DAW (Digital Audio Workstation) czyli potężne programy do produkcji muzyki.

To na nich najczęściej i najchętniej nagrywamy do postaci sampli a w dalszej kolejności do obróbki. Tutaj mam na myśli nadawania różnego rodzaju efektów na poszczególne sample. Przykładowe zdjęcie okna nagraniowego.

Zdjecie Abelton 9 Live

II Etap

Mixing (miksowanie), drugi etap wprowadza nas w nastrój rozluźnienia od pracy i skupiamy się na budować naszego pomysłu. Najczęściej utworu muzyczny aranżujemy na specjalnych tabelach aranżacyjnych jeżeli mówmy o programach DAW. Natomiast są również konsole mikserskie na których przeprowadzamy ten sam proces z tą różnicą że w tym przypadku mamy do czynienia ze sprzętem analogowym co podnosi rangę i jakość samej produkcji. Dla mnie ważne są takie szczegóły ponieważ budują całą atmosferę wokół produkcji. Przykładowe zdjęcie okna aranżacyjne.

Zdjęcie Abelton 9 Live

III Etap

Mastering (optymalizowanie), jesteśmy przy ostatnim etapie w produkcji muzyki.

Mój ulubiony a ponad wszystko najważniejszy etap!

Na konsolach do optymalizowania utworu ( ang. Mastering Console) zajmujemy się równoważeniem wszystkich zebranych przez nas dźwięków. Realnie, nie da się podnieść wszystkich tonów, ponieważ po podniesieniu poziomu głośności tonów, dźwięki zaczynają się nawzajem ścierać, zagłuszać dochodzi do zwarć dźwięków, do "przesterowania" całego utworu. Aby tego uniknąć należy znaleźć równowagę pomiędzy naszymi nagranymi samplami i realnie kontrolować parametr "limitera" czyli czynnika odpowiadającego za poziom głośności. Jak to mamy ten zakres wykonany, przechodzimy do sprawy kolejnej, sprawy natury technicznej. Nasz utwór będzie nagrany na nośniku analogowym-fizycznym co za tym idzie, będzie potrzebny nam sprzęt.

Płyty wycina się lub je się tłoczy na specjalnych tokarkach przystosowanych do tej czynności. Na etapie Masteringu, płyta będzie wycinana, dosłuchiwana, poprawiana i ponownie "nagrywana".

Tutaj warto wspomnieć na temat "jak to się dzieje że muzyka gra z płyt analogowych", jaki proces zachodzi podczas odtwarzania muzyki? Skąd ta muzyka"?

Musimy poznać podstawy, w jakim sposób dźwięk jest zapisany na płycie, jest zapisany jako "fala". Dźwięk wydobywa się poprzez poruszanie się "igły" w zakresie wyciętej fali. Czyli podczas obracania się płyty, igła zbiera wszystkie informacje (dźwięki) i przesyła je dalej do przetworników tworząc nam melodie.

Każda taka fala ma swój kształt, długość i wartość.

Jak przypatrzymy się płycie, to mamy wrażenie że widzimy line kształtującą się w spiralę. W rzeczywistości, pod mikroskopem zobaczymy "rowki" które są różnego rodzaju. Przykład najlepiej ukazuje zdjęcie poniżej.

Różnego rodzaju wydrążone fale które odpowiadają nam za dźwięki

Dźwięk zapisany jest jako wydrążona fala, łączona w jedną spiralną całość tworzy utwór muzyczny.

Wracając do wycinania czy jak wspominałem wcześniej drążenia to każdy taki proces ma swoje zasady dotyczące poprawności nagrywania. Tymi zasadami jest fizyka która odpowiada za kształt danego utworu. Projektując utwór muzyczny musimy wiedzieć jak będzie głośny, od tego zależeć będzie głębokość wydrążonego rowka, instrumenty takie jak gitara basowa czy elektryczna mają swoją charakterystyczną linie która potrzebuje separacji od innych. Pamiętajmy również że przy procesie masteringu ważną rolę odgrywa wielkość płyty na jakiej będzie wytłoczona. Najczęściej spotykane są 7", 10" 12". Każda z nich ma określoną wielkość, masę (wagę) oraz grubość. Te współczynniki muszą "pracować razem" czyli projektując musimy znać zasady obwiązujące w tej branży już od ponad 70 lat!

W tej całej zapomniałem wspomnieć o ludziach którzy zajmują się tym od lat. Specjalizują się, zgłębiając to zagadnienie od lat, stawiają sobie za cel jak najlepiej "wymasterować" utwór. Filmik poniżej ukazuje jednego z takich ludzi, Bernie Grundman . Napisy są dostępne tylko w języku angielskim.

Reasumując, nie przypuszczałem że kiedyś zainteresuje mnie ten temat, dzisiaj generalnie żyję tym, szukam ludzi, firm , studio które zajmują się tą sztuką od lat.

Jest to dla mnie bardzo otwarty i świeży temat, toteż materiał który napisałem nie jest kompletny. Wiele spraw pominąłem ponieważ mam za małą świadomość na wiele spraw. Myślę, że przyszłość szykuje mi wiele atrakcji więc ma pewno podzielę się nowymi doświadczeniami jak przyjdzie czas.

Temat jaki poruszam w zasadzie jest bardzo ważny dla każdej ze stron, bo tak na prawdę to mu jako konsumenci decydujemy co chcemy słuchać.

Przez wiele lat słuchania muzyki ,nabyłem różne zdolności do rozpoznawania jakości płyty. Widzę że mało kto poruszał ten temat a on jest tak ważny przy zakupie .

Posłużę się jednym z przykładów jakie sam doświadczyłem w tym temacie.

Album Bestie Boys - Paul's Boutique numer katalogu C1-93300 jest doskonałym przykładem że można wydobyć na jednej płycie doskonały dźwięk. Edycja wcześniejsza dwu płytowa oraz składanka Bestie Boys Solid Gold Hits które porównywałem u znajomego w sklepie, dały mi jasno do zrozumienia że Mastering jest bardzo czynnikiem który na sam koniec zadecyduje o kupnie singla czy albumu.

Pamiętajcie że "mastering" będzie ostatnim bodźce do zakupu

Jeśli post przypadł Ci do gustu to daj o tym znać innym!